Τόπος

Τα Άβδηρα, στο δυτικό άκρο της Θράκης, αποτελούσαν από τα αρχαία χρόνια ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο αλλά και τη γενέτειρα σπουδαίων ιστορικών μορφών όπως ο Δημόκριτος και ο Πρωταγόρας. Η Θράκη είναι ένας τόπος με βαριά ιστορία στην αμπελοκαλλιέργεια, την παραγωγή και το εμπόριο οίνου. Υπήρξε βασικός προμηθευτής των Ελλήνων κατά τους μυκηναϊκούς χρόνους σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν βρεθεί στην ευρύτερη περιοχή των Αβδήρων.  Με βάση τον Όμηρο αποτελούσε τόπο παραγωγής του φημισμένου Ισμαρικού οίνου και αργότερα του Μαρώνειου οίνου. Στους βυζαντινούς χρόνους τα Άβδηρα και η Μαρώνεια αποτελούσαν από τους πιο ξακουστούς αμπελώνες του Βυζαντίου, όπου παράγονταν ο «Παμίτις Οίνος». Επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ο Γάλλος Πρόξενος στην Κωνσταντινούπολη,  προσομοιάζει σε αναφορά του στο Παρίσι, την περιοχή των Αβδήρων με το Μπορντώ της Γαλλίας!

Η Θράκη είναι η τελευταία περιοχή της Ελλάδας που απελευθερώθηκε από τους Τούρκους το 1920,  με αποτέλεσμα να μην έχει εξελιχθεί οινικά κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, καθώς στην ισλαμική θρησκεία θεωρούνταν αμάρτημα και είχε απαγορευτεί η αμπελοκαλλιέργεια και η οινοποιία. Στη μετέπειτα περίοδο έγιναν κάποια πρώτα βήματα επαναφοράς της αμπελοκαλλιέργειας, αλλά λόγω της φυλλοξήρας, μιας ασθένειας της αμπέλου, οι κάτοικοι της περιοχής στράφηκαν στην καπνοκαλλιέργεια. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ξεκινούν δειλά τα πρώτα βήματα προς την αμπελοκαλλιέργεια .

Ιστορία της Οικογένειας

Γενοβέφα Βουρβουκέλη – Καραγεωργίου  1926

Λίγο πριν φύγει στον ουρανό η Γενοβέφα Βουρβουκέλη, μέσα από μια συνέντευξη που παραχώρησε στην …………… , «ξεδιπλώνει» τις αναμνήσεις του παρελθόντος και την ιστορία της οικογένειας, δίνοντας απάντηση στην ερώτηση της ποιήτριας Κ.Δημουλά: «ποιὸς ξέρει τ᾿ ἄλλο μου φθινόπωρο;» (από το ποίημα «ΟΙ ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΕΣ ΚΑΛΗΜΕΡΕΣ»).

«….Γεννήθηκα σ’ ένα χωριό της περιοχής Σταυρουπόλεως. Το όνομά του ήταν Ιωνικό και έζησα εκεί έως τα επτά μου χρόνια.

Έχει μεγάλη πείρα ο χαμός

Οι γονείς μου κατάγονταν από πλούσιες οικογένειες και είχαν εγκατασταθεί στη Σμύρνη για τις δουλειές τους. Στην Ελλάδα η οικογένεια αναγκάστηκε να μεταναστεύσει μετά τα γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής το 1922.

Η μητέρα μου Ελένη καταγόταν από μια πολύ εύπορη οικογένεια που ζούσε στα Σόκια, ένα χωριό στα περίχωρα της Σμύρνης . Ο πατέρας της (και παππούς μου)   Αποστόλης, ήταν ένας μεγαλοκτηματίας (τσιφλικάς) που καλλιεργούσε πάνω από 300 στρέμματα  με καπνό μαζί με τους εργάτες που είχε στην δούλεψή του. Η μητέρα μου μεγάλωσε σαν μια αρχοντοπούλα και πήγε σχολείο (φτάνοντας μέχρι το σημερινό Λύκειο) πράγμα εξαιρετικά σπάνιο για τις κοπέλες της εποχής της. Έπειτα θέλησε να μάθει της τέχνη της ραπτικής και παρακολούθησε σχετικά μαθήματα  κοπτικής – ραπτικής που τα χρησιμοποιούσε μονάχα για τον εαυτό της.

Παντρεύτηκε έναν Στρατιώτη που έκανε το στρατιωτικό του στην Μυτιλήνη αλλά πέθανε σε ηλικία μόλις 24 ετών από γάγγραινα αφήνοντας  χήρα την μητέρα μου  και ορφανό  ενα μωρό 9 μόλις ετών την Αλεξάνδρα.

Ο πατέρας μου Νίκολαος Βουρβουκέλης έμενε στο χωριό Σεβντίκι. Προέρχονταν  και αυτός από πλούσια οικογένεια που σαν κύριες δραστηριότητες είχαν την κτηνοτροφία αλλά  είχαν και ενα  οινοποιειο . Ήταν παντρεμένος με την Βασιλική και απέκτησαν μια κόρη την Ελένη . Όμως κατά την δεύτερη εγκυμοσύνη της η γυναίκα του πέθανε από επιλόχειο πυρετό.

Ο έρωτας όνομα ουσιαστικόν

Η μοίρα πάντοτε μας παίζει περίεργα παιχνίδια. Στην κηδεία της Βασιλικής έτυχε να ειναι και η  μητέρα μου Ελένη και γνωρίστηκε με τον Νίκο. Η παρόμοια μοίρα τους  όσο αφορά την προσωπική τους ζωή τους έφερε κοντά αμέσως και σε σύντομο χρονικό διάστημα αποφάσισαν να παντρευτούν, αποκτώντας μάλιστα και 2 αγόρια δίδυμα, τον Φραγκούλη και τον Παντελή.

Οι νύχτες από εδώ και πέρα

Το 1922 με τα τραγικά γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής η οικογένεια  μου αναγκάστηκε να  αφήσει το βιος της και όλα τα υπάρχοντα (σπίτια , ζώα, οινοποιείο κτλ ) και να μεταναστεύσουν σαν πρόσφυγες παίρνοντας μαζί τους τα 4 παιδιά τους, λιγοστά χρήματα, τη ραπτομηχανή της μητέρας μου και μια εικόνα.

Η μνήμη, η μνήμη, η μνήμη

Το νέο τους σπίτι πια, η περιοχή του Ιωνικού στη Σταυρούπολη Ξάνθης, εκεί όπου γεννήθηκα και εγώ. Η παλιά του ονομασία, από την τουρκοκρατία, είναι Χουσεϊν-Κιόϊ . Η παράδοση κρατούσε ζωντανές τις μνήμες από την πατρίδα για χρόνια. Το «Κεσκέσι» ήταν ένα από τα έθιμα που χώρεσε στριμωγμένο στις γκρίζες μνήμες της οικογένειάς μου. Έτσι παραμονές του Προφήτη Ηλία, οι κάτοικοι του Άνω Ιωνικού Ξάνθης, μαγείρευαν το «Κεσκέσι», έθιμο το οποίο είχε καταβολές από την Μικρά Ασία.

Ιστορία

Έτσι ξεκινάει και η δημιουργία του κτήματος Βουρβουκέλη, με πρωτεργάτη τον αείμνηστο γιατρό Νίκο Βουρβουκέλη το 1999. Ο Νίκος Βουρβουκέλης μεγάλωσε μέσα στο αμπέλι, με το κρασί να αποτελεί σημαντικό μέρος της οικογενειακής του παράδοσης, καθώς οι παππούδες του στη Σμύρνη είχαν οινοποιείο. Το «μικρόβιο» αυτό, το μεράκι του και η γνώση του ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένος και συνυφασμένος με την ιστορία του τόπου του, διαβλέπει ότι μπορεί να επανέλθουν δυναμικά τα Άβδηρα στο οινικό προσκήνιο. Φυτεύει τον πρώτο αμπελώνα 20 στρεμμάτων (που πλέον έχουν φτάσει τα 120) ο οποίος καλλιεργείται με σεβασμό προς το περιβάλλον, στην περιοχή γύρω από το οινοποιείο. Οι πρώτες εμφιαλώσεις ξεκινούν το 2001, σε γειτονικά οινοποιεία του νομού Καβάλας, με την επωνυμία “Φύσις Αμπελόεσσα”. Η ανέγερση του ιδιόκτητου, σε παραδοσιακό στυλ οινοποιείου ολοκληρώθηκε το 2005. Το κτήμα διευθύνουν, πλέον, η μητέρα Φλώρα και οι δυο μεγαλύτεροι γιοι της οικογένειας, Γιώργος και Οδυσσέας, που έχουν ακολουθήσει σπουδές πάνω στον τομέα του κρασιού.

Μικρόκλιμα – αμπελοκαλλιέργεια

Η αμπελοκαλλιέργεια στις λοφώδεις εκτάσεις της Ξάνθης εντοπίζεται κυρίως στις παραθαλάσσιες περιοχές των Αβδήρων. Η αύρα του θρακικού πελάγους επηρεάζει ευνοϊκά την καλλιέργεια της αμπέλου. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής,  όπως οι χαμηλές θερμοκρασίες (κυρίως τις βραδινές ώρες) αλλά και οι απαραίτητες βροχοπτώσεις για το υδατικό δυναμικό, καταστούν ιδανικές τις συνθήκες για το αμπέλι. Τα ξεχωριστά είδη των εδαφών που είναι πλούσια σε ψαμμίτη, πέτρωμα αποτελούμενο από κόκκους άμμου, συμβάλουν στην απαιτούμενη υγρασία που χρειάζεται το αμπέλι, για να καρποφορήσει. Η καλλιέργεια αναπτύσσεται σε λόφους με υψόμετρο 100 έως 250 μέτρων, είτε κοντά στο Θρακικό πέλαγος είτε μακριά, πάντα όμως γύρω από τον οικισμό των Αβδήρων.

Ποικιλίες

Στην εύφορη περιοχή των Αβδήρων, η πολυμορφία των ποικιλιών σταφυλιών που ευδοκιμούν συνθέτει έναν πλούτο γευστικών εμπειριών στα κρασιά μας. Ανάμεσα σε αυτές, ξεχωρίζουν η ερυθρή αρχέγονη ποικιλία Λημνιό, η τοπική ερυθρή Μαυρούδι, η ερυθρωπή Παμίδι και η τοπική λευκή ποικιλία Δαμιάτη, ποικιλίες που αποτελούν μέρος της πλούσιας κληρονομιάς του αμπελώνα των Αβδήρων και κινδύνευαν να χαθούν. Τα αμπέλια μας φυσικά δεν αποτελούνται μόνο από Ελληνικές τοπικές ποικιλίες, οι κοσμοπολίτικες λευκές Chardonnay και Sauvignon Blanc όπως επίσης και οι δημοφιλείς ερυθρές Syrah και Merlot ποικιλίες, καλλιεργούνται εξίσου με μεγάλη επιτυχία στην περιοχή. Η επιλογή των περιοχών όπου καλλιεργούνται οι διάφορες ποικιλίες πραγματοποιήθηκε μετά από επιστημονική μελέτη, με σκοπό τη διασφάλιση για την καλύτερη προσαρμογή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της κάθε ποικιλίας. Αυτό βοηθάει στο να επιτευχθεί στο μέγιστο βαθμό η καλύτερη ποιότητα σταφυλιού από το αγροτεμάχιο μέχρι την επεξεργασία του, στο σύγχρονο οινοποιείο της οικογένειας Βουρβουκέλη.